Het weer is grijs en Antwerpen beleeft een doordeweekse dag. Ik verlaat onze school en wandel richting Graanmarkt. Een ‘spontane’ impressie neerschrijven van dit plein lijkt me niet vanzelfsprekend, in die zin dat de deze plek al meer dan twintig jaar deel uitmaakt van mijn dagelijks reilen en zeilen in Antwerpen. Ik ben hier al ontelbare keren gepasseerd met mijn fiets of te voet. Vaak in de richting van de Bourla of omringende cafés. De Graanmarkt is voor mij op die manier onlosmakelijk verbonden met theater en cultuur in Antwerpen.
Toch probeer ik het plein vandaag ‘anders’ te bekijken; niet als een vanzelfsprekend gegeven, maar eerder als studieobject. Ik tracht de ruimte in haar totaliteit tot mij te laten doordringen.

Achteraan -gezien ter hoogte van café ‘Houten Clara’ op de hoek en met mijn rug richting stadsschouwburg- staat een standbeeld van Victor Driesens, acteur en directeur van de KNS in de 19de eeuw en een van de grondleggers van het Vlaams toneel in Antwerpen. Het eerder onopvallende beeld staat op enkele meters van de achterkant van de Bourla en wordt haast opgezogen door dit imposante gebouw. Ik vermoed dat vele Antwerpenaren bijgevolg niet weten wie deze rijzige figuur is, gehuld in een lange jas met hoed in de hand. Toch speelde Driessens een enorm belangrijke rol in de culturele geschiedenis van onze stad. Ik stel vast dat ik zelf ook nooit eerder de moeite deed om te achterhalen wie hier afgebeeld wordt en wáárom net op deze plek; tussen de Bourla en de stadsschouwburg.

Nog een ontdekking, aan de rechterkant van het plein, is het jezuïetenhuis ‘Agora’, een statig gebouw dat rust en sereniteit uitstraalt. Veel beweging in en rond valt er niet te bespeuren. Aan de linkerkant een gelijkaardig tafereel; een enorm gebouw dat schijnbaar levenloos en zeer statig staat te staan zonder op te vallen. Beide kanten van de Graanmarkt zijn toonbeelden van bescheidenheid en anonimiteit.

Minder opvallend is de Bourla zelf, een 19de eeuwse neoklassieke schouwburg die oorspronkelijk fungeerde als concertzaal. Dit prachtig bouwwerk biedt momenteel onderdak aan ‘Het Toneelhuis’ en behoort tot de mooiste en meest waardevolle gebouwen van de stad.

Rechts achteraan in de hoek van het plein bots ik op ‘De Duifkes’, een Antwerps horecamonument . Dit café ademt een sfeer uit van lang vervlogen tijden. Het is een van de weinige échte bruine kroegen die de stad vandaag de dag nog telt. Maar net zoals bij de andere ‘bezienswaardigheden’ op de Graanmarkt, is het een kwestie van ‘weten’. Veel passanten gaan er dan ook onwetend aan voorbij, richting groter en minder stil …